สศช. เตือนจ่ายเงินชาวนาไร่ละ 1,000 ต่อเนื่อง อนาคตข้าวไทยทรุด

เตือนอนาคตอุตสาหกรรมข้าวไทยเสี่ยง

อย่างไรก็ตาม สศช. มองว่า การดำเนินโครงการฯ ดังกล่าวอย่างต่อเนื่อง จะส่งผลกระทบต่อการยกระดับความสามารถในการแข่งขันของภาคเกษตรกรรมและอุตสาหกรรมข้าวไทยในตลาดโลก เนื่องจากไม่สามารถสร้างแรงจูงและผลักดันให้เกษตรกรเกิดความต้องการปรับระบบการผลิต เพื่อลดต้นทุนการผลิตเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและคุณภาพของผลผลิต 

รวมทั้งยังอาจทำให้เกิดการจัดสรรทรัพยากรเพื่อเพิ่มการผลิตข้าวที่เกินกว่าโอกาสทางการตลาดตามมา หากยังมีการสนับสนุนในลักษณะดังกล่าวอย่างต่อเนื่อง ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อความสามารถในการแข่งขันของอุตสาหกรรมข้าวในระยะยาว 

ดังนั้น เพื่อให้เกิดประโยชน์กับเกษตรกร ความคุ้มค่าของงบประมาณ และการพัฒนาอุตสาหกรรมข้าวของประเทศไทย กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรดำเนินการ ดังนี้

1.เร่งดำเนินงานตามยุทธศาสตร์ข้าวไทย ปี 2563 – 2567 โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การลดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตที่กำหนดเป้าหมายลดต้นทุนการผลิตข้าวให้ไม่เกิน 3,000 บาท/ไร่ หรือ 6,000 บาท/ตัน และมีผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่เป็น 600 กก./ไร่ ในปี 2567 ผ่านการอบรมให้ความรู้ และ ถ่ายทอดเทคโนโลยีที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์จะดำเนินการกับเกษตรกรผู้ปลูกข้าวในระหว่างปี 2567 – 2568 ให้ได้ผลความก้าวหน้าเป็นรูปธรรม

2. การดำเนินการในระยะต่อไป ควรพิจารณากำหนดเงื่อนไขการให้ความช่วยเหลือ (Conditional Incentive) ที่จะเป็นเครื่องมือให้เกษตรกรเข้าสู่ระบบการผลิตที่มีประสิทธิภาพ และช่วยเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน โดยการกำหนดคุณสมบัติหรือเงื่อนไขให้เกษตรกรต้องปฏิบัติเพื่อให้ได้รับความช่วยเหลือ เช่น การกำหนดเงื่อนไขด้านความเหมาะสมของพื้นที่การเพาะปลูกข้าว 

โดยอาจกำหนดให้ความช่วยเหลือเฉพาะกับเกษตรกรที่มีพื้นที่เพาะปลูกในเขตที่มีความเหมาะสมในการเพาะปลูกข้าวในระดับสูง (S1) และระดับปานกลาง (S2) เป็นหลัก และลดความช่วยเหลือกับพื้นที่ไม่เหมาะสม (N) เนื่องจากการปลูกข้าว ในเขตที่ดินที่ไม่เหมาะสมเป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้ผลผลิตต่อไร่ต่ำ 

พร้อมทั้งมีมาตรการส่งเสริมการเปลี่ยนชนิดพืช เพาะปลูกหรือการปลูกพืชแบบผสมผสานที่มีโอกาสปรับตัวไปสู่สินค้าเกษตรกรมูลค่าสูงเป็นทางเลือกให้ เกษตรกร หรือการกำหนดพันธุ์ข้าวที่เข้าร่วมโครงการเพื่อจูงใจให้เกษตรกรปรับเปลี่ยนพันธุ์ข้าวไปสู่พันธุ์ข้าวที่ให้ผลผลิตและมีโอกาสทางการตลาดสูงและสามารถเพิ่มคุณภาพความหอมของผลผลิต

รวมทั้งมีความเหมาะสมสอดคล้องกับบริบทการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศทั้งน้ำท่วม ภัยแล้ง และโรคระบาด เป็นต้น